“Vroeger, in mijn land, ving ik motten met mijn hand en liet ze dan vrij.”
Herdenkingsmoment voor de straatdode
een performance/ceremonie in de openbare ruimte
Elk jaar sterven een 30tal mensen aan een veel te lastig leven in dak- en thuisloosheid. De organisaties van het Antwerpse Straatoverleg geven hen een eervolle begrafenis. Daarnaast wordt in de periode tussen Pasen en Pinksteren een herdenkingsmoment in de openbare ruimte georganiseerd. Op die manier worden de overleden straatbewoners herdacht en geëerd en wordt de realiteit van straatdoden in Antwerpen in het licht gezet.
Het initiatief gaat uit van Jan Wouters, theatermaker en coördinator van Jambo opvangplek voor dak-en thuislozen op linkeroever. Er wordt samengewerkt met ‘t Vlot en De Nomaad en ondersteund door het Straatoverleg, de overkoepelende organisatie van straatwerkers en opvangcentra in Antwerpen.
Jan Wouters: “Met het herdenkingsmoment willen we mensen samenbrengen en hen raken. We kiezen ervoor om met kunstenaars samen te werken die hun artistieke universum kunnen vertalen naar de invulling van zo’n herdenkingsmoment.” Francisco Manzano is beeldend kunstenaar en koos ervoor om motten te maken uit blikjes bier en aluminium platen. Rebecca Lenaerts is performance kunstenaar en vond inspiratie in de figuur van La Llorona, de huilende vrouw. Samen met een groep vrouwen van het vrouwencentrum Alma, naaide ze de voornamen van overleden straatbewoners op een een zes meter lange sluier.
Francisco Manzano: ”De mot is de vlinder van de nacht die het licht zoekt. We zien ze niet graag komen omdat ze gaten maken in onze kleren. Zo is het ook met daklozen. We zien ze liever niet in het straatbeeld en toch zijn ze er. Ze maken deel uit van de stad. Zowel de mot als de vlinder staan symbool voor transformatie.”
In de weken voor het herdenkingsmoment gaan de kunstenaars langs in De Nomaad en 't Vlot. In de vorm van artistieke interventies gaan ze in interactie met dak- en thuislozen, knopen ze een gesprek aan en nodigen hen uit mee te werken. Ook Betonne Jeugd, de steunorganisatie voor minderjarige daklozen, is betrokken bij het project.
Rebecca Lenaerts: "We laten ons inspireren door de persoonlijke altaartjes die je vaak langs de kant van de weg ziet om verkeersdoden te herdenken. We maken zelf altaren met de mensen waarmee we de overledenen eren en verbinding maken met hen. Een processie trekt door de straat en komt samen op het Hendrik Conscience Plein. We tasten de grens af tussen een performance en een ceremonie."
credits: concept en performance: Rebecca Lenaerts, Francisco Manzano en Jan Wouters, muziek: Los Tarascos. tekening: Fran Van Gysegem. fotografie: Shalini en Petra Schippers. Met de financiële steun van Stad Antwerpen en Fameus, ism Straatoverleg, 't Vlot, De Nomaad, Betonne Jeugd, Vrouwencentrum Alma.
